12वी उत्तीर्ण झाल्यानंतर मुलांकडे करिअरचे पर्याय कमी असतात आणि पुढे काय करायचं या संभ्रमात अनेक पालक व मुले असतात. जर तुमचे पाल्य 12वी ला सायन्स मधून पास झाले असेल तर तुम्ही त्याचे करिअर सर्वोत्तम कसे बनवता येईल याचा विचार बारकाईने केला पाहिजे. कारण बारावी नंतरच्या शिक्षणावर पुढील करिअर अवलंबून असते. त्यामुळे विद्यार्थ्यांसह पालकांनी देखील विचारपूर्वक निर्णय घेतला पाहिजे.
जर विद्यार्थ्यांनी PCM किंवा PCB ग्रुपमधून मधून बारावीनंतर शिक्षण घेतले असेल तर नेमके कोणत्या क्षेत्र निवडले पाहिजे हे माहित असं गरजेचं आहे. PCM मधून जर तुम्ही बारावी पास झाला असाल तर जगभरात असे अनेक कोर्सेस आहेत ज्यांचा दावा केला जातो. असे केल्यावर विद्यार्थ्यांना चांगल्या पॅकेजसह नोकऱ्या मिळतील आणि त्यांचे भविष्य उज्ज्वल होईल. पण हे फार क्वचितच घडते. अशा परिस्थितीत विज्ञान शाखेच्या विद्यार्थ्याने बारावीनंतर काय करावे हे आज आपण जाणून घेऊयात, जेणेकरून चांगले पॅकेज मिळण्याची शक्यता आहे.
इंजिनिअरिंग :
बारावी उत्तीर्ण झाल्यानंतर जवळजवळ प्रत्येक विज्ञानाच्या विद्यार्थ्याच्या मनात येणारा पहिला अभ्यासक्रम म्हणजे इंजिनियरिंग. हा पर्याय विज्ञानाच्या विद्यार्थ्यांसाठी उपलब्ध असलेल्या पारंपारिक अभ्यासक्रमांपैकी एक आहे, ज्याचे मुख्य कारण म्हणजे उद्योगातील प्रत्येक क्षेत्रातील अभियंत्यांची वाढती मागणी. त्यामुळे इंजिनियरिंग क्षेत्रात कधीही नोकऱ्यांची कमतरता भासू शकत नाही. मात्र इंजिनियरिंग करण्यासाठी तुम्ही मैथमेटिक्स, फिजिक्स आणि केमिस्ट्री हे विषय घेतलेले असणे बंधनकारक आहे. म्हणजे याचा अर्थ असा होतो की, तुम्ही बारावीला PCM ग्रुप निवडलेला असावा.
डेअरी सायन्स :
स्वातंत्र्यानंतर काही वर्षांनी भारतात दुग्धक्रांती सुरू झाल्यानंतर दुग्धव्यवसायात मोठी वाढ झाली आहे. याचाच परिणाम म्हणजे आज दुग्ध उत्पादनाच्या क्षेत्रात भारताचा जगात अमेरिकेनंतर दुसरा क्रमांक लागतो. या क्षेत्राशी संबंधित काही मुख्य नोकऱ्या आहेत. दूध उत्पादन, प्रक्रिया, पॅकेजिंग, साठवण आणि वितरण यामध्ये तुम्हाला नोकऱ्या मिळू शकतात. या क्षेत्रात रोजगार मिळवण्यासाठी, विद्यार्थ्यांना अखिल भारतीय आधारावर प्रवेश परीक्षा उत्तीर्ण झाल्यानंतर डेअरी तंत्रज्ञान अभ्यासक्रमात प्रवेश घ्यावा लागेल, ज्याचा कालावधी पाच वर्षांचा आहे ज्यामध्ये सहा महिन्यांची इंटर्नशिप देखील समाविष्ट आहे. डेअरी टेक्नॉलॉजीमध्ये डिप्लोमा, बीटेक किंवा पोस्ट ग्रॅज्युएट कोर्स केल्यानंतर, विद्यार्थी कोणत्याही डेअरी प्लांटमध्ये गुणवत्ता अभियंता किंवा संशोधक म्हणून काम करून आकर्षक पगार मिळवू शकतात.
रोबोटिक सायन्स :
रोबोट हे एक ‘इलेक्ट्रोमेकॅनिकल मशीन’ आहे, जे संगणक किंवा त्यात बसवलेल्या इलेक्ट्रॉनिक प्रोग्रामिंगच्या आधारे कोणतेही काम स्वतः करते. ह्रदय शस्त्रक्रिया, कार असेंबलिंग, अंतराळ शोध, संरक्षण क्षेत्र, भूसुरुंग इत्यादींसारख्या जवळपास प्रत्येक क्षेत्रात आज त्याचा वापर केला जात आहे. या क्षेत्रात प्रवेश करण्यासाठी, विज्ञान विषयात बारावी उत्तीर्ण झाल्यानंतर, तुम्ही आर्टिफिशियल इंटेलिजन्स, रोबोटिक्स, ॲडव्हान्स्ड रोबोटिक्स सिस्टीम इत्यादींशी संबंधित काही स्पेशलायझेशन कोर्सेसमध्ये प्रवेश घेऊ शकता. तसेच तंत्रज्ञानाच्या क्षेत्रातील वाढत्या विकासामुळे रोबोटिक्स हा करिअर आणि पगाराच्या दृष्टीने उत्तम अभ्यासक्रम ठरू शकतो.
नॅनोटेक्नॉलॉजी :
नॅनोटेक्नॉलॉजी म्हणजे सूक्ष्म विज्ञानाचे विज्ञान. ज्यामध्ये रेणू आणि अणूंचा अभ्यास करून अतिशय लहान आकाराचे घटक तयार केले जातात. हे तंत्रज्ञान वैद्यकीय विज्ञान, पर्यावरण विज्ञान, इलेक्ट्रॉनिक्स, सौंदर्य प्रसाधने, सुरक्षा, फॅब्रिक्स इत्यादी क्षेत्रात वापरले जाते. जगभरात नॅनो टेक्नॉलॉजीच्या वाढत्या व्यवसायामुळे त्यामध्ये रोजगाराच्या संधीही झपाट्याने वाढत आहेत. विज्ञान शाखेतून बारावी उत्तीर्ण झाल्यानंतर नॅनो टेक्नॉलॉजीमध्ये बीएस्सी किंवा बीटेक आणि त्यानंतर त्याच विषयात एम.एस्सी किंवा एम.टेक करून या क्षेत्रात उत्तम करिअर करता येते.
खगोल-भौतिकशास्त्र :
चंद्र आणि ताऱ्यांचे जग लहानपणापासून प्रत्येक विद्यार्थ्याला आश्चर्यचकित करत आहे. तर काही विद्यार्थ्यांना तारे आणि आकाशगंगा यांमध्ये विशेष रस असतो. अशा विद्यार्थ्यांसाठी विज्ञान शाखेतून 12वी उत्तीर्ण झाल्यानंतर खगोल-भौतिकशास्त्रात एक रोमांचक करिअर निवडणे खूप यशस्वी ठरेल. यासाठी तुम्हाला B.Sc पदवी घ्यावी लागेल जिथे भौतिकशास्त्र आणि गणित हे तुमचे मुख्य विषय असतील. यानंतर मास्टर्स करणे तुमच्या क्षेत्रात प्रभुत्व मिळविण्यासाठी योग्य ठरू शकते. ॲस्ट्रोफिजिक्समध्ये डॉक्टरेट केल्यानंतर विद्यार्थी इस्रोसारख्या संशोधन संस्थेत वैज्ञानिक म्हणून काम करू शकतात.
बायोटेक्नोलॉजी :
संशोधन आणि तंत्रज्ञानात रस असलेल्या विद्यार्थ्यांसाठी बायोटेक्नॉलॉजी हे क्षेत्र सर्वोत्तम आहे. जैवतंत्रज्ञानाचा वापर शेतीपासून आधुनिक उद्योगापर्यंत वाढत आहे. औद्योगिक क्षेत्रात हे तंत्रज्ञान अन्न आणि पेये, कापड, औषध आणि औषधनिर्मिती इत्यादींमध्ये वापरले जाते, तर दुसरीकडे या विज्ञानाचा उपयोग कृषी, पशुसंवर्धन, पोषण आणि पर्यावरण संरक्षण इत्यादी क्षेत्रातही केला जातो. बारावीनंतर विद्यार्थी बीएससी, बीई, बीटेक सारखे पदवीपूर्व कार्यक्रम करू शकतात. यानंतर तांत्रिक ज्ञानासोबत व्यवस्थापन कौशल्ये शिकण्यासाठी एमबीए करणे अधिक योग्य ठरेल.
B.Sc ऑडिओलॉजी :
वैद्यकीय विद्यार्थी बीएससी इन ऑडिओलॉजी सारखे कोर्स देखील करू शकतात. यासोबत तुम्ही करिअर ओरिएंटेड कोर्स BASLP (बॅचलर ऑफ ऑडिओलॉजी स्पीच लँग्वेज पॅथॉलॉजी) देखील करू शकता. हे अभ्यासक्रम करिअरवर आधारित आहेत आणि कुशल उमेदवारांसाठी या क्षेत्रात अनेक नोकऱ्या आहेत. या अनेक व्यावसायिक अभ्यासक्रमांव्यतिरिक्त, विद्यार्थी त्यांच्या आवडीच्या विषयात बीएससी आणि मास्टर्स करू शकतात. यानंतर, तुम्ही UGC NET परीक्षा उत्तीर्ण होऊन प्रोफेसर पदांसाठी पात्र होऊ शकता किंवा पोस्ट ग्रॅज्युएट टीचर (PGT) होण्यासाठी B.Ed अभ्यासक्रमांमध्ये नावनोंदणी करू शकता.
BAMS आणि BHMS :
एमबीबीएस आणि बीडीएस व्यतिरिक्त, वैद्यकीय विद्यार्थ्यांसाठी उपलब्ध असलेले इतर पर्याय म्हणजे बॅचलर ऑफ आयुर्वेदिक मेडिसिन अँड सर्जरी (BAMS), बॅचलर ऑफ होमिओपॅथिक मेडिसिन अँड सर्जरी (BHMS) किंवा बॅचलर ऑफ युनानी मेडिसिन अँड सर्जरी (BUMS) हे आहेत. बारावीमध्ये PCB हा ग्रुप म्हणजेच फिजिक्स, केमिस्ट्री आणि बायोलॉजी असणारे विद्यार्थी BAMS आणि BHMS ला प्रवेश घेऊ शकतात. विद्यार्थी हे शिक्षण पूर्ण करून स्वतःचा दवाखाना देखील चालू शकता. याशिवाय तुम्ही नोकरी केल्यास तुम्हाला चांगला पगार देखील मिळू शकतो.
संगणक विज्ञान आणि अभियांत्रिकी डिप्लोमा :
जर तुम्हाला कॉम्प्युटरच्या दुनियेशी खेळण्याचा आनंद वाटत असेल आणि तुम्हाला कमी वेळात शिकून करिअर सुरू करायचे असेल, तर तुम्ही दोन वर्षांचा डिप्लोमा करून नोकरी मिळूवुन करिअरला सुरुवात करू शकता. हा डिप्लोमा सरकारी आणि खाजगी पॉलिटेक्निक इन्स्टिट्यूटमध्ये उपलब्ध आहे. लॅटरल एन्ट्री द्वारे प्रवेश घेऊन तुम्ही तुमचे भविष्य सुधारू शकता. तुम्हाला पुढील शिक्षण घ्यायचे असेल तर तुम्ही बी.टेक. जर तुम्हाला अभ्यास करायचा नसेल तर तुम्हाला नोकरीही मिळू शकते. या कोर्सचे मॉड्यूल असे आहे की AI, मशीन लर्निंग, डेटा सायन्सची माहिती दिली आहे. हे सर्व आजकाल ट्रेंडमध्ये आहेत.
 | ReplyForward |
