Shri Ram Mandir Ayodhya अयोध्येत भगवान श्रीरामाच्या भव्य मंदिराच्या उभारणीचे काम सुरू झाले आहे. त्यासाठी देशभरातील लोक लाखो रुपयांची देणगी देत आहेत. अयोध्या हे भगवान श्रीरामाचे जन्मस्थान मानले जाते, जे सरयू नदीच्या काठावर वसलेले आहे. जेव्हापासून राम मंदिराच्या उभारणीचे काम सुरू झाले आहे, तेव्हापासून अयोध्या हे पर्यटनस्थळही बनले आहे. जर तुम्हीही सुंदर अयोध्या पाहण्याचा विचार करत असाल तर आज आम्ही तुम्हाला अशा ठिकाणांबद्दल सांगणार आहोत ज्यांचा समावेश तुम्ही तुमच्या अयोध्या ट्रिपच्या यादीत नक्कीच केला पाहिजे.
अयोध्येतील राम मंदिराला भेट दिल्यानंतर या धार्मिक स्थळांनाही नक्की भेट द्या!
त्रेताचे ठाकूर अयोध्या :
अयोध्येच्या नया घाटाजवळ असलेले त्रेताच्या ठाकूर मंदिरात राम, सीता, लक्ष्मण, हनुमान, भरत आणि सुग्रीव यासह अनेक मूर्ती आहेत. या मूर्ती एकाच काळ्या वाळूच्या दगडातून कोरल्या गेल्याचे सांगितले जाते. त्रेता के ठाकूर हे 300 वर्षांपूर्वी कुल्लूच्या तत्कालीन राजाने बांधले होते असे मानले जाते. प्रभू रामाने केलेल्या प्रसिद्ध अश्वमेध यज्ञाच्या त्याच मैदानावर ही रचना वसलेली असल्याचे सांगितले जाते. 1700 च्या दशकात तत्कालीन मराठा राणी अहिल्याबाई होळकर यांनी मंदिराला पुन्हा रूप दिले. एकादशीच्या दिवशी हे वर्षातून फक्त एकदाच लोकांसाठी खुले असते.
छोटी छावानी अयोध्या :
छोटी छावानी भवन ज्याला वाल्मिकी भवन किंवा मणिरामदास छावानी असेही म्हणतात. ही अयोध्येतील एक भव्य वास्तू आहे, जी संपूर्णपणे पांढऱ्या संगमरवरी बांधलेली आहे. सौंदर्याने भरलेले हे ठिकाण नक्कीच पाहण्यासारखे आहे. छोट्या छावणीच्या लेण्यांची संख्या 34 आहे, दक्षिणेला 12 बौद्ध, मध्यभागी 17 हिंदू आणि 5 उत्तरेकडे जैन आहेत, त्यामुळे ही एक महत्त्वाची आणि विस्तृत वास्तुशिल्प प्रतिभा आहे.
तुलसी स्मारक इमारत अयोध्या :
16व्या शतकातील संत-कवी गोस्वामी तुलसीदास यांच्या स्मृतीप्रित्यर्थ तुलसी मेमोरिअल बिल्डिंगची स्थापना केली गेली, असे मानले जाते की तुलसीदासांनी रामचरिताची रचना केली होती. अयोध्येतील राजगंग क्रॉसिंग येथे राष्ट्रीय महामार्गाच्या पूर्वेला असलेले हे स्मारक 1969 मध्ये उत्तर प्रदेशचे तत्कालीन राज्यपाल श्री विश्वनाथ दास यांनी बांधले होते.
विशाल ग्रंथालयात तुम्हाला समृद्ध साहित्याचे भांडार पाहायला मिळेल. या स्मारकात ‘अयोध्या रिसर्च इन्स्टिट्यूट’ नावाचे संशोधन केंद्रही आहे. अयोध्येबद्दलच्या साहित्यिक, सांस्कृतिक आणि अध्यात्मिक माहितीचा अभ्यास आणि महत्त्व जोडण्यासाठी याचा उपयोग केला जातो. केंद्रात रामायण कला आणि हस्तकला देखील प्रदर्शित केली जाते आणि दररोज रामकथेचे पठण केले जाते.
बहू बेगमची कबर :
फैजाबाद शहरातील मकबरा रोडवर स्थित, बहू बेगमची कबर “पूर्वेचा ताजमहाल” म्हणून प्रसिद्ध आहे. नवाब शुजा-उद-दौला यांची पत्नी आणि राणी वधू बेगम उन्मातुजोहरा बानो यांना समर्पित केलेली अनोखी समाधी, फैजाबादमधील सर्वात उंच स्मारक आहे आणि ते गैर-मुघल स्थापत्यकलेसाठी प्रसिद्ध आहे. अवधी स्थापत्यकलेचे अप्रतिम उदाहरण, बहू बेगम का मकबरा येथे तीन घुमट, गुंतागुंतीचे आतील भाग आणि अप्रतिमपणे कोरलेल्या भिंती आणि छत आहेत.
1816 मध्ये राणीच्या स्मृतीप्रित्यर्थ बांधण्यात आले, जिथे तिला तिच्या मृत्यूनंतर पुरण्यात आले, या मंदिराची एकूण किंमत तीन लाख रुपये होती. आज हे कॉम्प्लेक्स भारतीय पुरातत्व सर्वेक्षण (ASI) अंतर्गत संरक्षित स्थळ आहे; संकुलाच्या समोरील बागा सुंदर लँडस्केप केलेले आहेत आणि हे ठिकाण एक उत्कृष्ट पर्यटन स्थळ आहे. समाधीच्या माथ्यावरूनही संपूर्ण शहराचे सुंदर दृश्य पाहता येते.
दंत धावन कुंड अयोध्या :
हनुमान गढी जवळ दंतधवन कुंड आहे. या ठिकाणाला राम दातौन असेही म्हणतात. असे मानले जाते की भगवान श्रीराम या तलावाच्या पाण्याने आपले दात स्वच्छ करायचे. तुम्ही अयोध्येला जात असाल तर या तलावालाही नक्की भेट द्या.
सरयू नदी :
सरयू नदी पाहण्यासाठी आणि स्नान करण्यासाठी लोक लांबून येतात. सरयू नदीत स्नान केल्याने सर्व पापांपासून मुक्ती मिळते असे मानले जाते. स्नान केल्याने प्रभू श्रीरामाचा आशीर्वादही प्राप्त होतो. सरयू नदी ज्याला घाघरा नदी असेही म्हणतात. ही भारताच्या उत्तर भागात वाहणारी नदी आहे. हे उत्तराखंडच्या बागेश्वर जिल्ह्यात उगम पावते, नंतर शारदा नदीत विलीन होते, ज्याला काली नदी देखील म्हणतात. तसेच ती उत्तर प्रदेश राज्यातून जाते. शारदा नदी नंतर घाघरा नदीत विलीन होते, ज्याच्या खालच्या भागाला पुन्हा सरयू नदी म्हणतात. नदीच्या या भागाच्या काठावर अयोध्या हे ऐतिहासिक आणि तीर्थक्षेत्र वसलेले आहे.
ही वैदिक काळातील नदी असून तिचा उल्लेख ऋग्वेदात आहे. या संदर्भात असा युक्तिवाद केला जातो की ऋग्वेदात इंद्राने दोन आर्यांच्या वधाच्या कथेत, ज्या नदीच्या तीरावर ही घटना घडल्याचे वर्णन केले आहे, तीच नदी आहे. तिची उपनदी राप्ती आहे. अरिकावती या नावाने नदीचा उल्लेख केल्याचेही वर्णन आहे. रामायणाच्या कथेत दशरथाची राजधानी आणि रामाचे जन्मस्थान मानल्या जाणाऱ्या अयोध्येतून सरयू वाहते. वाल्मिकी रामायणातील अनेक भागांमध्ये या नदीचा उल्लेख आहे.
गुप्तार घाट :
सरयू नदीच्या काठावर वसलेले, ज्याला घग्गर असेही म्हणतात, गुप्तार घाट हे अयोध्येजवळील फैजाबादमधील एक प्रतिष्ठित ठिकाण आहे. पवित्र नदीकडे जाणाऱ्या पायऱ्यांसह, हा घाट एकेकाळी वसाहती कंपनी गार्डनच्या शेजारी होता, ज्याला आता गुप्ता घाट वन म्हणून ओळखले जाते. भगवान रामाने या ठिकाणी ध्यान केले आणि नदीत ‘जल समाधी’ घेतली. त्यानंतर, त्यांनी ‘बैकुंठ’ प्राप्त केले आणि भगवान विष्णूचा अवतार म्हणून स्वर्गात अवतरले आहे.
अयोध्येतील रामजन्मभूमीपासून 11 किलोमीटर अंतरावर गुप्तर घाट आहे. या घाटावरून प्रभू राम आपल्या परम निवासस्थानी गेले अशी धार्मिक श्रद्धा आहे. अयोध्या विकास प्राधिकरणाने बांधलेल्या गुप्तार घाटाजवळ गुप्तर घाट नावाचे उद्यान तयार करण्यात आले आहे. उद्यानात लहान मुलांसाठी झुल्याची व्यवस्था करण्याबरोबरच फुलझाडे, पानांचीही लागवड करण्यात आली असून ते पर्यटकांच्या आकर्षणाचे केंद्र बनले आहे. धर्माबरोबरच गुप्तर घाटाचा पर्यटनाच्या दृष्टिकोनातूनही विकास करण्यात आला आहे.अयोध्या विकास प्राधिकरणाने लहान मुलांसाठी उद्यान बांधले असून, सायंकाळी लहान मुलांच्या किलबिलाटाने हे उद्यान उदास दिसत आहे.
राजा मंदिर :
हे मंदिर सरून नदीच्या काठावर आहे. मंदिरात अनेक देवी-देवतांच्या सुंदर मूर्ती बसवण्यात आल्या आहेत. तुम्ही एकाच ठिकाणी अनेक देवांचे साक्षीदार होऊ शकता. हिंदू स्थापत्यकलेचे उत्तम उदाहरण तुम्हाला इथे पाहायला मिळेल! तुम्ही भक्तीत लीन व्हाल. नदीच्या काठावर वसलेले असल्याने एक सुंदर नजारा पाहण्याचीही संधी मिळेल.